Eskişehir Wisc-R Zeka Testi Uygulama ve Değerlendirme

WISC-R Zeka Testi Hakkında Genel Bilgi

Eskişehir’de çocuklar için zeka testi konusunda daha ayrıntılı bir şekilde bilgi edinmek, nasıl uygulandığı ve değerlendirildiğini öğrenmek isterseniz WECHSLER ÇOCUKLAR İÇİN ZEKA TESTİ (WİSC-R) uygulama ve değerlendirme konusunda uzmanlaşmış bilimsel psikoloji uygulamalarıyla hizmet veren uzman psikologlarımızın hazırladığı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Zeka testleri hafıza, algı, bilgi, yetenek, neden sonuç ilişkilerini değerlendiren maddelerden oluşur. Test maddeleri erken yıllar için duyu motor beceriler ve basit temel becerilere dayalıdır. Yaş arttıkça sözel maddeler yer alır. Her yaş düzeyi için belli sayıda madde iç erir Kullanılan kelimeler her düzey için farklıdır. Erken yıllar için değerlendirme daha çok manipülatif beceriler ve resimlerle yapılır. 6 yaştan sonra sözel ağırlıklı sorular eklenir.

Zeka testlerinin uygulandığı dil önemlidir. Kültürden kültüre uyarlama gerektiren bu testler ana dilde alınmadıkça düşük skor verebilir.

WISC-R Zeka Testi, bireysel olarak 6-16 yaş arası çocuklara uygulanır ve yaklaşık 60-70 dakikada tamamlanır. Sözel ve dil dışındaki zihinsel yetenekleri ölçen 12 alt testten meydana gelir. Genel bir IQ skoru dışında, 12 alt test için ayrı skorlar verir. Ek olarak kişinin sözel ve performans IQ skorlarını verir.

WISC-R Testi Bölümleri

Sözel Zeka Grubuna ait alt testler: Genel Bilgi, Benzerlikler, Aritmetik, Sözcük Dağarcığı, Yargılama, ve ek test olarak Sayı Dizisidir.

Performans Zeka Grubuna ait alt testler ise: Resim Tamamlama, Resim Düzenleme, Küplerle Desen, Parça Birleştirme, Şifre ve ek test olarak Labirentlerdir.

Ek test olan Sayı Dizisi ve Labirentler çocuğa uygulanmak zorunda değildir. Ancak, sayı dizisi testi çocuğun kısa-süreli belleğini ölçmede etkili bir test olduğundan uygulanması tavsiye edilir.

WISC-R Zeka Testi’nde Sözel ve Performans Bölümlerinin Farkı Nedir?

WISC-R Testinde sözel bölüm, çocuğun kelime ve ifade bazlı becerilerini ölçer. WISC-R Testinin performans bölümü ise çocuğun zihinsel resimlendirme, şekillendirme ve hizalama becerilerini ölçer. WISC-R Testinin performans bölümü bu yüzden daha çok görsel ve elle manipule edilebilen alt testlere sahiptir.

Sözel Bölüm Alt Testleri

1- Genel Bilgi: Çocuğun doğal çevre, okul çevresi ve kültürel ortamından ne kadar bilgi aldığıyla ilgili ve bilgi düzeyini gösteren bir alt testtir. Kristal zeka diye de adlandırılan genel bilgiyi ölçmede uygulanan bir alt testtir. Çocuğun okuldan, ailesinden ve kültüründen öğrendiği çevresel bilgileri ölçer. Ayrıca, uzun-süreli bellek göstergesidir. Bu alanı geliştirmek için çocukla birlikte kitap okuyun. Onunla daha açık ve akıcı konuşun. Size nesnelerin isimlerini veya bilgiler sorduğunda cevap vermeye çalışın.

Eğer bilmiyorsanız, kendiniz de güvenilir bir kaynaktan öğrendikten sonra onunla paylaşın.

2- Benzerlikler: Çocuğun iki şey arasında benzerlik kurarken soyutlama ve genelleme yapıp yapamadığını, ayrıca bunu doğru ifade edip edemediğini gösteren bir alt testtir. Çocuğun soyut düşünebilme ve bu düşünceyi doğru ve açık bir şekilde ifade edebilme yeteneğini ölçer. Bu alt testte yüksek skor alan çocukların genelde hayal güçleri geniştir ve sosyal bilimler gibi soyut düşünme yeteneğinin gerekli olduğu alanlarda becerikli olabileceklerinin habercisidir. Bu alanı geliştirmek için çocuğun nesnelerin hangi kategorilerden geldiğini söyleyin. Örneğin, ”Papatya bir çiçek türüdür, yani ağaçlar gibi bir bitkidir.” Nesneler arasında ilişkiler kurmaya dikkat edin. Daha önce de belirttiğimiz gibi çocuğunuzla net bir şekilde konuşun.

3- Aritmetik: Dikkati bir probleme yönlendirebilme ve öğrenme yeteneğini gösteren, zaman sınırlaması olan bir alt testtir. Bu alt testte, çocuğun aritmetik sorularını çözebilme yeteneği, aynı zamanda kısa-süreli bellek ve çalışan belleğinin kapasitesi ölçülür. Çünkü çocuk, uzman tarafından duyduğu soruyu hafızasında tutabilmeli ve işleyebilmelidir. Çocuğun matematik yeteneğinin ve işitsel şekilde problem çözme becerisinin göstergesidir. Bu alanı geliştirmek için matematik ödevlerini beraber yapın. Birlikte problemleri sesli okuyun ve çözümünün sözel olarak üstünden gidin.

4- Sözcük Dağarcığı: Çocuğun bildiği sözcük sayısını ve ifade becerisini gösteren bir alt testtir. Çocuğun sözcüklerin ve kavramların tanımlarını yapabilme ve bunları ifade edebilme yeteneğini ölçen alt testtir. Aynı zamanda uzun-süreli bellek göstergesidir. Bu alanı geliştirmek için çocuk için nesneleri ve kavramları tanımlayın. ”…. ne demek?” sorularına cevap verin, siz de bilmiyorsanız onunla birlikte öğrenin.

5- Yargılama: Muhakeme, akıl yürütme, duygusal ve mantıksal olgunluk düzeyini gösteren bir alt testtir. Çocuğun sosyal zekasına dair ipuçları verir. Bu alanı geliştirmek için çocuk için olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurun. ”Niye?” diye sorarsa, mantıklı bir şekilde cevaplandırın. Baştan savmayın. Ayrıca birlikte kitap okumak da çocuğun bu alanda gelişimini sağlayacaktır.

6- Sayı Dizisi: Çocuğun işitsel uyaranları anımsama gücünü gösteren bir alt testtir. Çocuğun işitsel kısa-süreli belleğini ve çalışma belleğini ölçen alt testtir. Sesli uyaranları algılama ve zihinsel olarak tekrarlayabilme yeteneğini gösterir. Bu alanı geliştirmek için çocukla beraber kitaplardaki resimlere bakıp, isimlerini tekrarlama, matematik sorularını birlikte çözme, sizin anlattığınız bir hikayeyi genel hatlarıyla tekrar anlattırma kısa-süreli belleğini geliştirmeye yardımcı olacaktır.

Performans Bölüm Alt Testleri

1-Resim Tamamlama: Dikkati görsel uyaranlara yoğunlaştırabilmeyle ilgili bir alt testtir. Çocuğun görsel dikkatini ölçmeye yarayan bir testtir. Çocuğun bir resimde veya objede eksik olan detayları göstermesi ve söylemesi istenir. Bu alanı geliştirmek için çocuğunuzun görsel dikkatini yoğunlaştırabilmesi için onu puzzle tarzı oyuncaklara teşvik etmek, onunla birlikte oynamak ve zorlandığı yerlerde yardım etmek çocuğunuzun zamanla görsel dikkatini geliştirmesine yardımcı olacaktır. Çok ekstrem durumlarda, eğer bu alt testte ve performans bölümünün birçok diğer alt testinde çocuğun skoru çok düşükse, bir nörolojik test veya muayene yapılması gerekebilir.

2-Resim Düzenleme: Olaylar dizisini algılama, neden- sonuç ilişkisi kurabilme, muhakeme gücüyle ilgili bir alt testtir. Çocuğun görsel dikkatiyle birlikte, olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurabilme yeteneğini ölçer. Hem kısa-dönemli hem de çalışan hafızanın devreye girdiği bir alt testtir. Bu alanı geliştirmek için çocukla görsel olarak mantıklı bir akışı olan, yaşına uygun filmler izlemeniz ve size “Neden?” soruları sorduğunda, soruların asıl cevabını vermeniz çocuğunuzda zamanla bu becerilerini gelişmesini sağlayacaktır. Ayrıca çocuk okumayı biliyorsa, resimli çocuk hikayelerini okuması da ona katkıda bulunacaktır.

3-Küplerle Desen: Görsel – hareketsel – mekansal koordinasyonla, parçalar arası ilişkide bütüne giderken ön tahmin yeteneğiyle ilgili bir alt testtir. WISC-R Küplerle Desen testi görsel zeka ile ilgili birçok unsuru ölçer. Bu unsurlardan ilki, çocuğun gördüğü deseni, kısa-dönemli hafızasına atabilmesi ve kendi küpleriyle deseni yaparken işleyen hafızasını kullanabilmesidir. Ayrıca bu alt testte ellerle manipulasyon, dolayısıyla görsel algı ile hareketsel koordinasyonun birleştirilebilmesi son derece önemlidir. Eğer çocuk küplerle desen alt testtindeki skoru ortalamanın üstü veya çok üstündeyse, çocuğun görsel ve çevresel manipulasyon kabiliyeti oldukça yüksek demektir. Bu da onun gelecekte son derece iyi bir mimar veya mühendis olabileceğinin göstergesidir. Bu çocuklar parçanın çevreyle ilişkisinde son derece kabiliyetlidirler. Eğer ki, çocuğun Sözel alt testteki skorları genel olarak düşük, ancak Küplerle Desen skoru çok yüksekse, bu, çocuğun insanlarla çok iletişim kurmadan obje manipulasyonu aktiviteleri yapmayı sevdiğini gösterir. Bugün bilgisayardan arabaya kullandığımız tüm araçlar, bu tarz içedönük mizaca sahip başarılı mühendisler tarafından dizayn edilmekte ve üretilmektedir. Bu alanı geliştirmek için Çocukla sık sık puzzle ve LEGO oynayın. Kişisel cisimlerin olduğu oyuncaklardan çok, Küpler, Domino taşları, Mikado, Jenga, Lego, Puzzle gibi parçasal oyuncaklar alın. Özellikle kız çocuklarının Küplerle Desen skorlarının genel olarak düşük çıkmaktadır. Bunun sebebi de aileler kız çocuklarına yukarıda örnek verilen  parçasal oyuncaklardan ziyade, Barbie ve Barbie evi gibi, cisimlerin hazır olduğu oyuncaklar almalıdır. Oysaki, kız çocukları da Puzzle ve Lego gibi oyuncaklarla oynamaya teşvik edilmelidir.

4-Parça Birleştirme: Görsel- hareketsel koordinasyonla, parça – bütün ilişkisini kavramayla ilgilidir.  Çocuğun parça bütün ilişkisini kavrayabilme ve görsel-hareketsel koordinasyon yeteneğini ölçer.  Çocukla puzzle oynamak, objelerin parça kısımlarını sorduğunda cevap vermek (Örneğin, ”Arabanın arka tarafına ne denir?” “Tampon.”) çocuğun parça-bütün ilişkisi kurabilme yeteneğini geliştirecektir.

5-Şifre:  Çalışma hızı, görsel hareketsel koordinasyon, sıraya koyma, psikomotor hız, görsel uyaranları anımsama ve konsantrasyon yeteneği ile ilgili bir alt testtir. Çocuğun okulda not alabilme becerisinin çok iyi bir göstergesidir. Bu alt testte çocuğun kalem manipulasyon kabiliyeti, kısa-dönemli hafızasına attığı bilgileri işleyebilme ve hatırlayabilme yeteneği ve konsantrasyon verebilme yeteneği ölçülür. Psikomotor hızı ve görsel-hareketsel koordinasyon da şifre testinin ölçtüğü unsurlardandır. Bu alanı desteklemek için, çocukla sıkıcı olmayan yazı çalışmaları yapmak, (örneğin, siz bir harf veya şekil çiziyorsunuz, o da aynısını kendi kağıdına çiziyor.), eğer çocuk okula gidiyorsa gün aşırı okulda aldığı notları kontrol etmek ve nasıl olduğunu inceleyip öğretmeniyle bu konuda konuşmak, çocuğun zamanla yukarıda belirtilen becerileri geliştirmesine yardımcı olacaktır.

6-Labirentler:  El-göz koordinasyonu, figür- zemin algısıyla ilgili bir alt testtir. Şifre testi gibi çocuğun kalem manipulasyon ve görsel-hareketsel koordinasyon kabiliyetlerini ölçtüğü gibi, sorun çözebilme yeteneğini ve yaklaşımını da gösterir. Bu alanı desteklemek için, çocukla kitapçılarda satılan çocuk dergilerinden satın alın ve buradaki problemleri, labirentleri, eksiği-bulma testlerini bazen birlikte çözün, bazen ona tek başına çözdürün.

Eskişehir’de çocuklar için zeka testi konusunda daha ayrıntılı bir şekilde konuşmak, size uygulama ve değerlendirmede nasıl yardımcı olabileceğimizi öğrenmek isterseniz WECHSLER ÇOCUKLAR İÇİN ZEKA TESTİ (WİSC-R) uygulama ve değerlendirme konusunda uzmanlaşmış bilimsel psikoloji uygulamalarıyla hizmet veren uzman psikologlarımızla görüşebilirsiniz.